Grunwald 1410

Nad powstaniem legendy bitwy grunwaldzkiej pracowało wielu kronikarzy, artystów, pisarzy i polityków. Również uczeni, często mylnie interpretując źródła, przyczynili się do utrwalenia błędnych stereotypów. Przez stulecia wyobrażenia o bitwie opierano wyłącznie na opisie Jana Długosza. Wiek XIX i epoka romantyzmu przyczyniły się do odkrycia średniowiecza niejako na nowo, a badania nad epoką rycerską i sięganie do źródeł polskiej państwowości były jednymi z elementów utrzymania uczuć patriotycznych pod jarzmem zaborców. I tak Adam Mickiewicz, tak silnie związany z Litwą, przypomniał w swojej twórczości historię zmagań litewsko-krzyżackich, nie dbając o rzetelność historyczną, lecz przede wszystkim o wartość literacką swych utworów. Znakomite dzieło Karola Szajnochy wydane w 1836 pt. Jadwiga i Jagiełło dało kolejną historyczno-literacką wizję dziejów tamtej bitwy. Wielcy malarze - Jan Matejko, Juliusz Kossak, Adam Popiel - obdarowali Polaków monumentalnymi obrazami przedstawiającymi wojska pod Grunwaldem. Do budowania legendy najbardziej jednak przyczynił się Henryk Sienkiewicz ofiarując narodowi Krzyżaków ? romantyczną wizję historii polskiego rycerstwa. Każdy naród potrzebuje legend, a patriotyzm w dużej mierze opiera się na poczuciu dumy z wielkiej przeszłości. Niniejsza książka jest okazją, aby po raz kolejny pochylić się nad legendą grunwaldzkich pól, zrekonstruować przekaz rozmaitych historycznych i literackich źródeł, poddać je krytyce i wzbogacić o spojrzenie współczesnego historyka.

• author: Witold Mikołajczak