Kazania 1895-1906

Ozjasz (Abraham Jo szua) Thon urodził się we Lwowie w 1870 r. Od
wczesnej młodości był zagorzałym aktywistą syjonistycznym. W 1890 r.
przeprowadził się do Berlina, aby tam rozpocząć studia filozoficzne i
socjologiczne, które zakończył uzyskując tytuł doktora. Podczas pobytu w
Berlinie uczęszczał także do Instytutu Nauk Judaistycznych i otrzymał
tytuł rabina. W czasie studiów przyłączył się do zwolenników Teodora
Herzla, któremu pomagał przy organizacji Pierwszego Kongresu
Syjonistycznego. W 1897 roku przyznano mu rabinat Krakowa w Postępowej
Synagodze Tempel, który piastował aż do śmierci w 1936 roku. Członkowie
jego gminy, zasymilowani Żydzi, choć nie byli wówczas antysyjonistami,
krytycznie odnosili się do koncepcji stworzenia państwa żydowskiego.
Pomimo tego Thon w kazaniach nigdy nie ukrywał swoich syjonistycznych
poglądów. W 1919 roku wybrano go na posła do pierwszego polskiego Sejmu.
Niniejsza antologia jego kazań z lat 1895-1906 po raz pierwszy
opublikowana była w 1938 roku. To wielka zasługa wydawnictwa Austeria,
że podjęło się wydania tych kazań po tak wielu latach. Książka ta
stanowi bardzo ważną pozycję dla współczesnego czytelnika. Ukazuje
Ozjasza Thona jako religijnego a zarazem liberalnego Żyda, myśliciela i
człowieka czynu, filozofa i rabina, zagorzałego syjonistę a jednocześnie
entuzjastycznego zwolennika polskiego języka i literatury. Osobowość
skomplikowaną, łączącą w sobie pozorne sprzeczności, ale faktycznie
dającą przykład na jedyne w swoim rodzaju polsko-żydowskie
współistnienie.
Shoshana Ronen
Zakład Hebraistyki UW

• author: Ozjasz Thon