Kosmodromy - nowoczesne bazy wypadowe dla kowbojów Kosmosu

W wielu filmach czy książkach science-fiction często pojawia się motyw kosmodromu. To gigantyczne porty kosmiczne, centra lotów kosmicznych z najnowocześniejszymi statkami, najwyższej klasy aparaturą techniczną i zastępami najwybitniejszych mózgów – współczesnych Krzysztofów Kolumbów, zapuszczających się w czasach nowej epoki w rejsy międzygalaktyczne. Tutaj dokonuje się pełnego montażu, a statki i promy kosmiczne przygotowywane są do lotów, by po powrocie zostać przyjęte podczas lądowania. Od początku ziemskich podbojów kosmosu największe kosmodromy działały na terenie Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego (Rosji). Odwiedźmy zatem trzy najbardziej znane z nich.

Centrum Kosmiczne im. Johna F. Kennedy’ego
John F. Kennedy Space Center to chluba słynnego przylądku Canaveral, położonego na południowo-wschodnim wybrzeżu USA, we wschodniej Florydzie. To tutaj z kosmodromu NASA startują obecnie załogowe statki kosmiczne Stanów Zjednoczonych. KSC to prostokąt o bokach 55 na 10 km, co daje powierzchnię ok. 570 km2. W 2011 roku było tu zatrudnionych ponad 13 tysięcy ludzi. Centrum Kosmiczne im. Johna F. Kennedy’ego powstało w roku 1949, a o jego utworzeniu zdecydował ówczesny prezydent USA – Harry Truman. Ciekawostką jest fakt, że obok swego standardowego przeznaczenia KSC pełni funkcję rezerwatu przyrody, a także atrakcji turystycznej – wiele z jego sektorów można obejrzeć z bliska i zwiedzić.

Vandenberg Air Force Base
Kalifornijska baza Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych powstała w roku 1941. Dziś sprawuje funkcję centralnego kosmodromu amerykańskich sił powietrznych, a także rezerwowego kosmodromu NASA. Jest też siedzibą dowództwa 30 Skrzydła Sił Kosmicznych USAF oraz centrum testów militarnych z szerokim zastosowaniem (programy testowe pocisków balistycznych, transportowych rakiet nośnych, strategicznych międzykontynentalnych pocisków balistycznych itp.). Wielkość Vandenberg Air Force Base szacuje się na prawie 58 km2. Jako kosmodrom ma bardzo ważną zaletę: posiada bowiem świetne warunki wychodzenia na orbitę polarną, co jest szczególnie istotne przy wynoszeniu w przestrzeń kosmicznych satelitów. W 1959 roku z tych warunków skorzystał Discoverer I, stając się pierwszym w historii świata satelitą orbity polarnej. Bajkonur
Kosmodrom o baśniowej nazwie, choć położony na terenie Kazachstanu (obok miasta Tiuratam), to zarządzany jest przez agencję kosmicznej Rosji. W zamian za korzystanie z Bajkonura Rosjanie płacą Kazachstanowi 115 milionów dolarów rocznie. Startują z niego zarówno sztuczne satelity, jak i załogowe statki kosmiczne. Pod tym względem założony w 1955 roku Bajkonur jest najstarszym takim obiektem. Obszar na jakim jest położony kosmodrom (90 na 75 km) sprawia, że jest jednocześnie największy na świecie. To stąd wystartował w 1957 roku Sputnik – pierwszy sztuczny satelita Ziemi, a w tym samym roku Sputnik 2 – z pierwszą żywą istotą na pokładzie, która poleciała w Kosmos – psem Łajką. Z Bajkonura polecieli też w swe historyczne loty: Jurij Gagarin w 1961 roku na pokładzie Wostok 1, Walentina Tierieszkowa w 1963 roku na pokładzie Wostok 6 – pierwsza kobieta w Kosmosie oraz Polak Mirosław Hermaszewski w 1978 roku – członek ekspedycji Sojuz 30, pierwszy i jedyny jak do tej pory obywatel naszego kraju, który odbył podróż w kosmos.