Muzeum Narodowe w Krakowie - praca zbiorowa

Powstanie dwóch pierwszych narodowych muzeów na podzielonych zaborami ziemiach polskich wiązało się ściśle z nieustannym, intensywnym dążeniem Polaków do zachowania tożsamości mimo pozbawienia ich własnego państwa. Muzeum Książąt Czartoryskich założyła w Puławach księżna Izabela z Flemingów Czartoryska, w roku 1801, jako placówkę prywatną, lecz służącą narodowi dla zachowania pamięci dawnych czynów i dzieł oraz dla pożytku przyszłych pokoleń - w myśl dewizy 'Przeszłość przyszłości'.