Nauczyciel języków obcych i jego niepełnosprawni uczniowie

Niniejsze opracowanie ma na celu przybliżenie ważnej, lecz
niedostatecznie uwzględnianej lub wręcz pomijanej w kształceniu
przyszłych nauczycieli problematyki. Niedostateczna wiedza nauczycieli o
trudnościach oraz możliwościach uczniów o innych prawidłowościach
rozwojowych, o ich problemach psychologicznych i społecznych, błędne
przekonania i postawy dotyczące roli integracji społecznej, brak
odpowiedniego przygotowania metodycznego powodują liczne nieporozumienia
w kontaktach z nimi i ograniczają efektywność oddziaływań dydaktycznych,
terapeutycznych i wychowawczych.
Analizie zagadnień teoretycznych i wynikających z niej wnioskom są
poświęcone trzy rozdziały opracowania. W rozdziale pierwszym zostały
omówione zagadnienie niepełnosprawności w aspekcie społecznym oraz
postrzeganie osób niepełnosprawnych i postawy społeczeństwa wobec nich.
Rozdział drugi jest poświęcony problemom edukacyjnym. Analizie zostały
poddane wiedza i postawy nauczycieli i rówieśników wobec uczniów
niepełnosprawnych oraz został omówiony stan obecny i tendencje w
kształceniu specjalnym (tj. kształceniu uczniów potrzebujących
specjalnej pomocy) w Polsce i w Europie. W rozdziale trzecim są
przedstawione zalety, trudności i warunki efektywnej realizacji idei
integracji oraz sugestie dotyczące kształcenia nauczycieli.
Kolejny rozdział jest próbą przybliżenia nauczycielom języków obcych i
kandydatom do tego zawodu problemów uczniów niepełnosprawnych (z rożnymi
deficytami i zaburzeniami) w zależności od rodzaju niepełnosprawności.
Analizie poddane zostały te niepełnosprawności, z którymi najczęściej
się może spotkać nauczyciel w szkołach masowych. W każdym z siedmiu
podrozdziałów zostały nakreślone zarys niepełnosprawności oraz
przyczyny, objawy i charakterystyczne zachowanie uczniów, skutki
niepełnosprawności i trudności psychologiczne, dydaktyczne i społeczne,
a także są sformułowane wskazania dydaktyczne w odniesieniu do nauczania
języków obcych.
Niepełnosprawność, deficyty rozwojowe, zaburzenia i trudności mają
jednak bardzo indywidualny charakter, rożny zakres i głębokość, mogą
dotyczyć rożnych aspektów, mogą być sprzężone, dlatego ich opis został
ograniczony do najczęściej występujących problemów.

• author: Elżbieta Zawadzka-Bartnik