O Polsce i Polakach
Tom zbiera w całość prace o Polsce i Polakach, napisane przez Stefana
Nowaka (1924-1989), wybitnego socjologa, profesora Uniwersytetu
Warszawskiego i ucznia Stanisława Ossowskiego.
Nowak przeżył, jako socjolog całą formację ustrojową - od ustanowienia w
Polsce rządów komunistycznych poprzez okres stalinowski, Październik
1956, ?małą stabilizację?, a potem stagnację lat 1960., budowę i
załamanie się ?drugiej Polski? w latach 1970., Solidarność i stan
wojenny, aż do Okrągłego Stołu, wyborów z 4 czerwca 1989 r. i powstania
rządu niekomunistycznego.
Nowak był badaczem tej epoki. Badani przez niego w 1958 r. warszawscy
studenci to jeszcze byli zetempowcy, sięgający doświadczeniami w głąb
stalinizmu. Parę lat potem Nowak badał stabilizację ruchliwości i
świadomości społecznej, na początku lat 1970. szukał luki pokoleniowej,
a przez całe lata 1980. śledził erozję normatywnych podstaw socjalizmu
realnego. W ostatnim swym tekście, napisanym w maju 1989 r. Nowak zajął
się rodzącym się kapitalizmem i ?ekspansją nomenklatury na tereny
gospodarki?.
Stefan Nowak był badaczem aksjologicznie zaangażowanym - patrzył na
świat okiem empiryka, ale też go oceniał, według swoich
socjaldemokratycznych wartości. Jego prace wywarły rozpoznawalny wpływ
na publiczne wyobrażenia o Polsce.