Polacy w Europie. 500 zagadek

Zestaw zagadek ''Polacy w Europie'' to fakty i ciekawostki prze- znaczone dla różnych odbiorców: dla takich, którzy już coś czytali o europejskich peregrynacjach Polaków w tysiącleciu, a także dla takich, którzy jedynie w szkole słyszeli o naszych najsławniejszych r odakach za granicą. Czytelnicy będą mogli odbyć interesującą i pouczającą wędrówkę w czasie i przestrzeni. Będzie to podróż śladem P olaków od norweskiego Spitsbergenu po Grecję, od Portugalii po krańce Rosji. Na tej wielkiej scenie zobaczymy takie miejsca, do któr ych różne koleje losu - zsyłki i zaproszenia możnych, podróże naukowe i ''za chlebem'' - rzuciły setki tysięcy Polaków oraz takie kraj e, do których docierali tylko nieliczni. Przypomnimy sobie fakty i zdarzenia nieobce nam z historii, literatury pięknej i z prasy, a przede wszystkim poznamy lepiej tych Polaków i ich potomków, których losy łączyły się w znaczący sposób z dziejami innych krajów i narodów.
Aby ta książeczka zaspokoiła oczekiwania możliwie wielu Czytelników, opracowano pytania znacznie różniące się skalą trudności. Odpow iedzi na niektóre z nich są łatwe, inne natomiast godne są specjalistów z określonych dziedzin nauki. Z myślą o tych pierwszych poda ne zostały wybrane pozycje literatury, z konieczności tylko najważniejsze spośród ogromnej liczby publikacji.
500 zagadek o Polakach w Europie może spełnić jeszcze jeden, jakże ważny dla wielu Czytelników, cel - mianowicie służyć tak potrzebn emu i dzisiaj, nie tylko w czasach sienkiewiczowskich, pokrzepieniu serc. Gdy bowiem poznamy niełatwe drogi naszych najsławniejszych rodaków, to przekonamy się, że nawet przeciwności losu nie muszą być przeszkodą w osiągnięciu sukcesu i sławy. Jak pisze współczesn y nam angielski historyk Norman Davies: ''Na podda- szach Paryża czy na rozległych połaciach Syberii, Polacy wykazywali godną szacunk u i podziwu intensywność uczuć, niewyczerpaną energię w podtrzymywaniu politycznych organizacji i debat, imponującą błyskotliwość w podejmowaniu literackich i naukowych przedsięwzięć''. Chyba tak bardzo nie zmieniliśmy się od tamtych czasów.
Aby jednak nie powstało przekonanie, że oto my, Polacy, zrobiliśmy wyjątkowo dużo dla Europy, trzeba pamiętać, iż co najmniej tyle s amo zrobili dla nas przedstawiciele innych nacji.

• author: Jadwiga Jagusiak, Jan Jagusiak