Pożegnanie twierdzy - Witold Zalewski

''Pożegnanie twierdzy'' to próba nowego ujęcia biografii duchowej ''straconego pokolenia''. Powieść przynosi obraz dojrzewania głównego bohatera - najpierw jego dzieciństwa, spędzonego w egzotycznej scenerii twierdzy kresowej, pierwszych wtajemniczeń, pokus i oczarowań, a następnie młodości przypadającej na czas wielkiej próby, czyli okupacji i walki w powstaniu warszawskim. Doświadczenia te, prześwietlone i pogłębione refleksją bohatera jako człowieka już dojrzałego, stanowią fundament kształtowanego przezeń nowego systemu wartości humanistycznych, wywodzących się jednak ze starego kanonu moralnego.