Prawdziwy koniec wojny jest przed jej początkiem

Czy możliwy jest świat bez przemocy? Czy kiedy konflikt już wybuchnie,
może się naprawdę skończyć? Czy przemoc może zapobiec większemu złu i
czy będzie wtedy usprawiedliwiona? Jakie zło jest większe od przemocy? W
opowiadaniu Wojciecha Jagielskiego Na rozstaju poznajemy życiorys
Janusza Walusia, zabójcy komunistycznego lidera czarnej większości w
RPA, Chrisa Haniego. Historia Walusia, potomka kresowej rodziny,
emigranta z komunistycznej Polski, który w RPA znalazł nową ukochaną
ojczyznę, pokazuje, jak działa mechanizm reprodukcji przemocy i jak
trudno jednoznacznie ocenić tych, którzy stali się jej narzędziem. To
być może tekst najlepiej ilustrujący dylematy zawarte w tytule
antologii. A inni autorzy? Tokarczuk sięga do rodzinnych wspomnień, by
opowiedzieć o kobiecie, która chcąc kochać mężczyznę, musiała zdradzać
swój kraj. Volker Braun przywołuje atmosferę pogranicza polsko-
niemieckiego po upadku komunizmu. Silke Scheuermann pisze o przemocy,
która może się pojawić w relacjach między matką a córką. Salinia Stroux
przedstawia dramatyczną sytuację imigrantów z Azji, którzy na wyspie
Lesbos czekają, aż otworzy się przed nimi brama Europy.

Prawdziwy koniec wojny jest przed jej początkiem to zbiór znakomitych i
poruszających tekstów. Czołówka polskich i niemieckich pisarzy różnych
pokoleń pokazuje się od najlepszej strony.