Przywódcy, błazny i oszuści

Lata doświadczeń nauczyły mnie, że przywódcy i ich zwolennicy kreują określone style. Im więcej przywódców poznawałem, tym trudniej było mi opisać typowy styl przywódczy. Różna była też zależność w związkach przywódca-zwolennik. Niezmiernie trudno jest odpowiedzieć na pytanie, które style są lepsze. Najodpowiedniejsza wydaje się więc odpowiedź -różne sytuacje wymagają różnych stylów przywódczych. Wyjątkowa jest nie tylko określona sytuacja, w jakiej znajdują się przywódcy (mam tu na myśli cechy organizacji oraz oczekiwania zwolenników) ale także cechy określonej kultury narodowej. Ograniczenie cech przywódcy do kilku powszechnie wymienianych (jak to ma często miejsce w typowych badaniach)nie daje pełnego obrazu prezentowanej postaci. Równocześnie jednak oznacza, że w zachowaniu przywódców występują cechy wspólne dla działań każdego człowieka. W końcu, przywódcy to też ludzie, choć niektórzy z nich mogą wydawać się nadludźmi. Ich geniusz polega na tym, że wiedzą, jak wykorzystywać te uniwersalne cechy.