Tabu

W instytucji tabu miesza się respekt społeczny, groza religijna i lęk magiczno-demoniczny. Skojarzone są tu pojęcia przeciwstawne: świętość i nieczystość, bo przecież tabuizowane jest zarówno to, co z szacunkiem wydzielone, jak i to, co z odrazą wydalone. Czy jest jakaś całościowa logika symboliczna owego mitorytualnego prohibitum?
Wieloznaczna symbolika różnorodnych formuł tabu, ich złożony kontekst społeczny, duchowa głębia i wątpliwa praktyczność zawsze prowokowały do uczonych debat. Drobiazgowa analiza antropologiczna zakazów magiczno-religijnych, jak choćby pokarmowych (np. biblijna kwestia nieczystości świni) czy matrymonialnych (dlaczego nie brać ślubu w miesiącu z literą ''r'' w nazwie?), ukazuje je jako środki realizacji wielowymiarowego sakralnego wzorca, jako sposobyodtworzenia idealnej ludzkiej kondycji.

Bogaty materiał etnograficzny, opisujący funkcjonowanie tabu w różnych kulturach, i szczegółowe, a zarazem całościowe przedstawienie zakazów magiczno-religijnych polskiej tradycyjnej kultury ludowej pozwalają autorowi zbudować system analizy i interpretacji działań symbolicznych, przedstawić logikę myślenia mitycznego, rozpatrzyć modelowe konstrukcje rytuału. Pokazana jest przy tym różnorodność podejść badawczych i ustaleń etnologii, antropologii społeczno-kulturowej, religioznawstwa, semiotyki kultury, zwłaszcza co do symbolicznej strony ludzkich działań. Dzięki temu książka stanowi przegląd zasadniczych zagadnień antropologii mitu, rytuału i symbolu. ''Tabu...'' jest podręcznikiem akademickim przydatnym studentom licznych specjalności humanistycznych: antropologii kulturowej, etnologii, kulturoznawstwa, antropologicznie zorientowanej historii, religioznawstwa, literaturoznawstwa, a także filozofii.

• author: Jerzy S. Wasilewski