Talleyrand. Zdrajca i zbawca Francji

Dla jednych przewidujący polityk, działający dla dobra Francji i Europy, dla innych symbol wiarołomności, zdrajca, karierowicz i cyn ik wyzuty z wszelkich zasad. Kaleka, za którym szalały kobiety, biskup ateista, arystokrata rewolucjonista ? Talleyrand budził ? i wciąż budzi ? sympatię i odraz ę, podziw i pogardę. Karierę rozpoczynał za rządów Ludwika XVI, wkrótce jednak zdradził Kościół i monarchię i poparł rewolucję. Lecz szybko zapomniał o jej ideałach. Pomagał Napoleonowi zdobyć władzę, by potem sprzyjać tym, którzy go obalili. Na kongresie wiedeńsk im tworzył nowy kształt Europy, przywracał na tron Burbonów, by wkrótce popaść u nich w niełaskę. Po rewolucji 1830 roku odzyskał wp ływy i ? blisko osiemdziesięcioletni ? został ambasadorem w Londynie, gdzie wraz ze swą piękną przyjaciółką oczarowywał brytyjską so cjetę. Jego słynne pojednanie z Kościołem na łożu śmierci wywołało równie wielki skandal jak osławione lata młodzieńcze. Wolty polit yczne i gorszący styl życia zapewniły Talleyrandowi złą sławę człowieka z gruntu amoralnego. On sam manipulował swoim wizerunkiem, k łamiąc w pamiętnikach. A jednak jako polityk wyprzedzał swoją epokę. Nawoływał do pokoju, kiedy szalała wojna, opowiadał się za woln ą prasą, liberalną konstytucją i wolnym handlem, był zwolennikiem sojuszu z Anglią, przewidział powstanie amerykańskiego mocarstwa. Czy można zrozumieć prawdziwą naturę księcia Talleyranda ? jednej z najbardziej barwnych, błyskotliwych i niebezpiecznych postaci epoki? Wybitnego męża stanu nazwanego przez Napoleona ?łajnem w jedwabnych pończochach?.

• author: Robin Harris